أَشْرَفُ الْغِنَى تَرْکُ الْمُنَى.
امام(علیه السلام) فرمود: برترین غنا و بى نیازى، ترک آرزوهاست.

شرح و تفسیر

برترین غنا امام(علیه السلام) در این سخن کوتاه و پربارش درس بزرگى به همه طالبان غنا و بى نیازى مى دهد، مى فرماید: «برترین غنا و بى نیازى، ترک آرزوهاست»; (أَشْرَفُ الْغِنَى تَرْکُ الْمُنَى). «مُنى» جمع «أُمنیة» به معناى آرزو است و در این عبارت نورانى امام(علیه السلام)، منظور آرزوهاى دور و دراز و دور از منطق عقل و شرع است. بدیهى است این گونه آرزوها غنا و بى نیازى را از انسان سلب مى کند، زیرا از یک سو چون همه آنها به وسیله خود انسان دست نیافتنى است او را وادار به متوسل شدن به این و آن مى کند و باید در مقابل هر انسانى خواه شریف باشد یا وضیع، باارزش باشد یا بى ارزش، دست حاجت دراز کند و این با غنا و بى نیازى هرگز سازگار نیست. از سوى دیگر براى رسیدن به چنین آرزوهایى باید در مصرف کردن ثروت خود بخل ورزد و همه آن را ذخیره کند و عملاً زندگى فقیرانه اى داشته باشد. از سوى سوم چنین کسى آرامش روح و فکر خود را باید براى رسیدن به این آرزوها هزینه کند. در روایتى در غررالحکم آمده است: «أَنْفَعُ الْغِنَى تَرْکُ الْمُنَى; سودمندترین دارو (ى اضطراب و نگرانى) ترک آرزوهاى دور و دراز است». تمام این وابستگى ها زاییده آرزوهاى دور و دراز است; هرگاه آن آرزوها از صفحه فکر انسان پاک شود، انسان به غنا و بى نیازى پرارزشى دست مى یابد و به همین دلیل امام(علیه السلام) ترک این آرزوها را برترین و بهترین غنا شمرده است. در تعبیر دیگرى که در حکمت ۳۷۱ آمده است امام(علیه السلام) مى فرماید: «لاَ کَنْزَ أَغْنَى مِنَ الْقَنَاعَة; هیچ گنجى بى نیاز کننده تر از قناعت نیست (همان قناعتى که نقطه مقابل آرزوهاى طولانى محسوب مى شود)». امام هادى(علیه السلام) طبق روایتى که علامه مجلسى آن را از درة الباهرة نقل کرده است، فرمود: «الْغِنَى قِلَّةُ تَمَنِّیکَ وَالرِّضَا بِمَا یَکْفِیکَ وَالْفَقْرُ شِرَّةُ النَّفْسِ وَشِدَّةُ الْقُنُوط; غنا و توانگرى آن است که دامنه آرزو را کم کنى و به آنچه خدا به تو داده است خرسند باشى و فقر آن است که نفس آدمى سیرى ناپذیر و شدیدا (از رسیدن به همه آرزوها) نومید باشد»

منبع : پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی