وقال علیه السلام:لِکُلِّ امْرِیءٍ فِی مَالِهِ شَرِیکَانِ: الْوَارِثُ، وَالْحَوَادِثُ.
امام علیه السلام فرمود : هر انسانى در اموالش دو شریک دارد: وارثان و حوادث!
شرح و تفسیر
شرکاى اموال ما امام علیه السلام در این گفتار حکیمانه به افراد بخیل و خسیس هشدار مى دهد ومى فرماید: «هر انسانى در اموالش دو شریک دارد: وارثان و حوادث»؛ (لِکُلِّ امْرِیءٍ فِی مَالِهِ شَرِیکَانِ: الْوَارِثُ، وَآلْحَوَادِثُ). اشاره به اینکه افراد بخیل به چه مى اندیشند؟ آیا تصور مى کنند این اموال را با خود مى برند با اینکه از دو حال خارج نیست: یا به وسیله حوادث وپیش آمدهاى روزگار ازقبیل ورشکست شدن در تجارت، ربوده شدن به وسیله سارقان، سیل و آتش سوزى و امثال آن بر باد مى رود و یا در صورت مصون ماندن از حوادث به دست وارث مى رسد. وارثى که غالبآ دلش به حال صاحب مال نسوخته و آن را تملک مى کند و از آن براى منافع خود و عیش و لذت بهره مى گیرد؛ بى آنکه به فکر صاحب اصلى مال باشد. بسیار دیده ایم افرادى را که اموالى از آنها به ارث رسیده و در میان آن ثلث یا موقوفاتى وجود دارد و وارثان اصرار دارند که با بهانه هایى حتى ثلث را تملک کرده و وقف را به نوعى باطل کنند و عین موقوفه را به تملک خود درآورند! افراد بخیل اگر در این امور درست بیندیشند به اشتباه بزرگ خود پى مى برند. آیا بهتر آن نیست که شریک دیگرى براى خود دست و پا کنند؟ شریکى که در مشکلات برزخ و قیامت به داد آنها مى رسد و به مضمون «(مَا عِنْدَکُمْ یَنفَدُ وَمَا عِنْدَ اللهِ بَاقٍ)؛ آنچه نزد شماست فانى مى گردد و آنچه نزد خداست باقى مى ماند» ، هرگز خللى در آن وارد نمى شود. آرى این شریک، همان نیازمندان و محرومانى هستند که انفاق بر آنها در قرآن مجید با تعبیر وام دادن به خدا بیان شده است: (مَّنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللهَ قَرْضآ حَسَنآ فَیُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافآ کَثِیرَةً) همان وامى که حداقل ده برابر و حداکثر هفتصد برابر و بیشتر به آن سود داده خواهد شد. همانگونه که در بحث اسناد این گفتار حکیمانه اشاره شد این سخن به دو صورت دیگر نیز نقل شده: نخست: «بَشِّر مالَ الْبَخِیلِ بِحادِثٍ أو وارِثٍ؛ به مال افراد بخیل بشارت ده که یا حوادث نابودکننده در انتظار آن است و یا وارث» ودیگر اینکه: «إنَّ لَکَ فِی مالِکَ شَریکَیْنِ: الْحَدَثانِ وَالْوارِثِ فَإنِ اسْتَطَعْتَ أنْ لا تَکُونَ أبْخَسُ الشُّرَکاءِ حَظّآ فَافْعَلْ؛ در مال تو (جز تو) دو شریک هست: حوادث نابودکننده و وارث، هرگاه بتوانى سهم تو کمتر از آن دو نباشد انجام ده (بخشى از اموالت را انفاق کن)». شگفت اینکه بسیار دیده شده است فرزندان افراد ثروتمند، انتظار مرگ پدر را مى کشند تا هرچه زودتر بتوانند از اموال او بهره ببرند. عجیب تر از آن اینکه در زمان خود دیده ایم فرزندان در اواخر عمر پدر، مال او را میان خود تقسیم مى کنند و حتى پدر را از نیازمندى هاى زندگى خود محروم مى سازند در حالى که هنوز زنده و به حکم خدا و قوانین بشرى مالک اموال خویش است.
منبع : پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
