تلاوت تصویری
دریافت با کیفیت HD
حجم: 162 مگابایت؛ مدت زمان: 2 دقیقه 11 ثانیه
ترجمه صوتی نمایشی
"برگرفته از نرم افزار فاخر طنین وحی تولید مرکز خدمات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان"
دریافت فایل
حجم: 3.46 مگابایت؛ 3 دقیقه و 46 ثانیه
تفسیر مختصر آیات ۵۸ تا ۶۱ سوره بقره (صفحه ی ۹)
(آیه ۵۸)- لجاجت شدید بنى اسرائیل! در اینجا به فراز دیگرى از زندگى بنى اسرائیل برخورد مىکنیم که مربوط به ورودشان در سرزمین مقدّس است.
نخست مىگوید: «به خاطر بیاورید زمانى را که به آنها گفتیم داخل این قریه (یعنى سرزمین قدس) شوید» (وَ إِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هذِهِ الْقَرْیَةَ).
«قریه» گر چه در زبان روزمره ما به معنى روستا است، ولى در قرآن و لغت عرب به معنى هر محلى است که مردم در آن جمع مىشوند، خواه شهرهاى بزرگ باشد یا روستاها، در اینجا و منظور در اینجا بیت المقدس و اراضى قدس است.
سپس اضافه مىکند: «از نعمتهاى آن بطور فراوان هر چه مىخواهید بخورید» (فَکُلُوا مِنْها حَیْثُ شِئْتُمْ رَغَداً).
«و از در (بیت المقدس) با خضوع و تواضع وارد شوید» (وَ ادْخُلُوا الْبابَ سُجَّداً). و بگویید: «خداوندا! گناهان ما را بریز» (وَ قُولُوا حِطَّةٌ).
«تا خطاهاى شما را ببخشیم و به نیکوکاران- علاوه بر مغفرت و بخشش گناهان- پاداش بیشترى خواهیم داد» (نَغْفِرْ لَکُمْ خَطایاکُمْ وَ سَنَزِیدُ الْمُحْسِنِینَ).
باید توجه داشت که «حِطَّةٌ» از نظر لغت به معنى ریزش و پایین آوردن است، و در اینجا معنى آن این است که: «خدایا از تو تقاضاى ریزش گناهان خود را داریم».
(آیه ۵۹)- ولى چنانکه مىدانیم، و از لجاجت و سرسختى بنى اسرائیل اطلاع داریم، عدهاى از آنها حتى از گفتن این جمله نیز امتناع کردند و به جاى آن کلمه نامناسبى بطور استهزاء گفتند لذا قرآن مىگوید: «اما آنها که ستم کرده بودند این سخن را به غیر آنچه به آنها گفته شده بود تغییر دادند» (فَبَدَّلَ الَّذِینَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَیْرَ الَّذِی قِیلَ لَهُمْ).
«ما نیز بر این ستمگران به خاطر فسق و گناهشان، عذابى از آسمان فرو فرستادیم» (فَأَنْزَلْنا عَلَى الَّذِینَ ظَلَمُوا رِجْزاً مِنَ السَّماءِ بِما کانُوا یَفْسُقُونَ).
(آیه ۶۰)- جوشیدن چشمه آب در بیابان! باز در این آیه خداوند به یکى دیگر از نعمتهاى مهمّى که به بنى اسرائیل ارزانى داشت اشاره کرده مىگوید:
«به خاطر بیاورید هنگامى که موسى (در آن بیابان خشک و سوزان که بنى اسرائیل از جهت آب سخت در مضیقه قرار داشتند) از خداوند خود براى قومش تقاضاى آب کرد» (وَ إِذِ اسْتَسْقى مُوسى لِقَوْمِهِ).
و خدا این تقاضا را قبول فرمود، چنانکه قرآن مىگوید: «ما به او دستور دادیم که عصاى خود را بر آن سنگ مخصوص بزن» (فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصاکَ الْحَجَرَ).
«ناگهان آب از آن جوشیدن گرفت و دوازده چشمه آب (درست به تعداد قبائل بنى اسرائیل) از آن با سرعت و شدّت جارى شد» (فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَیْناً). هر یک از این چشمهها به سوى طایفهاى سرازیر گردید، به گونهاى که اسباط و قبایل بنى اسرائیل «هر کدام به خوبى چشمه خود را مىشناختند» (قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ).
در این که این سنگ چگونه سنگى بوده، بعضى از مفسران گفتهاند: این سنگ صخرهاى بوده است در یک قسمت کوهستانى مشرف بر آن بیابان، و تعبیر به «فَانْبَجَسَتْ» که در آیه ۱۶۰ سوره اعراف آمده نشان مىدهد که آب در آغاز به صورت کم از آن سنگ بیرون آمد، سپس فزونى گرفت به حدّى که هر یک از قبایل بنى اسرائیل و حیوانى که همراهشان بود از آن سیراب گشتند، و جاى تعجّب نیست که از قطعه سنگى در کوهستان چنین آبى جارى شود، ولى مسلّما همه اینها با یک نحوه «اعجاز» آمیخته بود.
به هر حال خداوند از یکسو بر آنها من و سلوى نازل کرد، و از سوى دیگر آب بقدر کافى در اختیارشان گذاشت، و به آنها فرمود: «از روزى خداوند بخورید و بنوشید اما فساد و خرابى در زمین نکنید» (کُلُوا وَ اشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَ لا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ).
در حقیقت به آنها گوشزد مىکند که حد اقل به عنوان سپاسگزارى در برابر این نعمتهاى بزرگ هم که باشد لجاجت و خیره سرى و آزار پیامبران را کنار بگذارید.
(آیه ۶۱)- تمنّاى غذاهاى رنگارنگ! به دنبال مواهب فراوانى که خداوند به بنى اسرائیل ارزانى داشت، در این آیه، چگونگى کفران و ناسپاسى آنها را در برابر این نعمتهاى بزرگ منعکس مىکند و نشان مىدهد که آنها چگونه مردم لجوجى بودهاند که شاید در تمام تاریخ دیده نشده است، نخست مىگوید: «و به خاطر بیاورید زمانى را که گفتید: اى موسى! ما هرگز نمىتوانیم به یک نوع غذا قناعت کنیم» من و سلوى هر چند خوب و لذیذ است، اما ما غذاى متنوّع مىخواهیم (وَ إِذْ قُلْتُمْ یا مُوسى لَنْ نَصْبِرَ عَلى طَعامٍ واحِدٍ).
«بنابراین از خدایت بخواه تا از آنچه از زمین مىروید براى ما قرار دهد از سبزیها، خیار، سیر، عدس و پیاز» (فَادْعُ لَنا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِها وَ قِثَّائِها وَ فُومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها).
ولى موسى به آنها گفت: «آیا شما غذاى پستتر را در مقابل آنچه بهتر است انتخاب مىکنید»؟ (قالَ أَ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذِی هُوَ أَدْنى بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ).
«اکنون که چنین است از این بیابان بیرون روید و کوشش کنید وارد شهرى شوید، زیرا آنچه مىخواهید در آنجا است» (اهْبِطُوا مِصْراً فَإِنَّ لَکُمْ ما سَأَلْتُمْ).
سپس قرآن اضافه مىکند: «خداوند مهر ذلّت و فقر را بر پیشانى آنها زد» (وَ ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْکَنَةُ).
و بار دیگر به غضب الهى گرفتار شدند» (وَ باؤُ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ).
«این به خاطر آن بود که آنها آیات الهى را انکار مىکردند و پیامبران را بناحق مىکشتند» (ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کانُوا یَکْفُرُونَ بِآیاتِ اللَّهِ وَ یَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ).
و «این به خاطر آن بود که آنها گناه مىکردند و تعدّى و تجاوز داشتند» (ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا یَعْتَدُونَ).
آیا تنوّع طلبى جزء طبیعت انسان نیست؟ بدون شک، تنوّع از لوازم زندگى و جزء خواستههاى بشر است، کاملا طبیعى است که انسان پس از مدّتى از غذاى یکنواخت خسته شود، این کار خلافى نیست پس
چگونه بنى اسرائیل با درخواست تنوّع مورد سرزنش قرار گرفتند؟
پاسخ این سؤال با ذکر یک نکته روشن مىشود و آن این که در زندگى بشر حقایقى وجود دارد که اساس زندگى او را تشکیل مىدهد و نباید فداى خورد و خواب و لذائذ متنوّع گردد. زمانهایى پیش مىآید که توجه به این امور انسان را از هدف اصلى، از ایمان و پاکى و تقوى، از آزادگى و حرّیّت باز مىدارد، در اینجاست که باید به همه آنها پشت پا بزند.
تنوّع طلبى در حقیقت دام بزرگى است از سوى استعمارگران دیروز و امروز که با استفاده از آن، افراد آزاده را چنان اسیر انواع غذاها و لباسها و مرکبها و مسکنها مىکنند که خویشتن خویش را بکلّى به دست فراموشى بسپارند و حلقه اسارت آنها را بر گردن نهند.
منبع: برگزیده تفسیر نمونه
